Rhoonse Stort

In het voorjaar van 2023 is de herinrichting van de stort afgerond. De inrichting is in lijn met het voorontwerp dat in 2018 werd ingediend door onze vereniging. Centraal staat een natuurlijke uitstraling en een bijpassend beheer zodat planten en dieren – die leven in griend en polder – zich hier weer thuis kunnen gaan voelen. Door het terrein slingert een onverhard wandelpad vanaf waar u een mooi overzicht hebt op de grienden en de binnendijkse polder. In het eerste jaar zag het er nog wat kaal uit, maar in de komende jaren kan het terrein zich geleidelijk gaan ontwikkelen. In 2023 hebben we een nulmeting gedaan naar de planten en dieren er momenteel leven (zie het bestand onderaan deze pagina). Op termijn kunnen we dit herhalen en zo de ontwikkelingen volgen.

De inrichting bestaat uit:

• 60% grasland. Dit wordt eenmaal per jaar gehooid onder regie van Staatsbosbeheer. In 2023 werden er zestig plantensoorten vastgesteld;
• verspreid in het grasland zijn allerlei verschillende soorten struiken aangeplant, allemaal inheems en streekeigen. Deze staan in cirkels en vormen als het ware eilanden in het grasland. Binnen de cirkels wordt nooit gemaaid. Hier kan dus ruigte ontstaan waar dieren schuil- en nestgelegenheid kunnen vinden;
• op vijf plaatsen is een dubbele takkenril (een langwerpige stapel takken) gemaakt. Deze takkenrillen markeren de plaatsen waar de dijk is doorgebroken tijdens de Watersnoodramp in 1953. De rillen zijn bovendien aantrekkelijk voor de natuur. Bijvoorbeeld voor dieren om in te schuilen, maar er kunnen ook houtkevers of paddenstoelen leven in en op het dode hout;
• aan de kant van de grienden zijn langs het schuine gedeelte op drie plekken steilwanden aangelegd. Hierin kunnen dieren een nestgang graven, zoals bijen of de ijsvogel. Daarnaast zijn op een aantal plekken maaiselhopen neergelegd waar weer andere insecten in kunnen leven.

Voorgeschiedenis

De Rhoonse Stort is een voormalige stortplaats van huisvuil en chemisch afval (zie kader). De stort is ontstaan in de jaren ‘50 en ‘60 van de vorige eeuw en is gelegen aan de rivierkant van de Zegenpoldersedijk, boven op een gedeelte van de Rhoonse grienden (Natura 2000-gebied). De gehele stortplaats is ongeveer 1200 meter lang en 40 meter breed. In de jaren ‘60 is de stort afgedekt met puin en dunne laag grond. Later heeft er nog enige sanering plaatsgevonden door zichtbare vaten met afval te verwijderen.

Gebleken is dat er zich verontreinigd grondwater vanaf de stortplaats door de dijk naar de binnendijkse Zegenpolder verplaatst. Dit werd beoordeeld als onaanvaardbaar ecologisch risico. Er werd daarom een plan opgesteld om verdere binnendijkse verspreiding van het verontreinigd grondwater te beperken. Dit is in 2019 uitgevoerd, waarbij een nieuwe afdeklaag van minstens 0.5 meter over de gehele stort is aangebracht. Aanvullend is er aan de binnendijkse zijde een extra grondbuffer van 30 meter breed aangelegd inclusief een kwelsloot. Aan de rivierzijde zijn geen maatregelen getroffen. In totaal is er 165.000 kuub grond vanuit de polder rond de stort aangebracht.  

Om de afdeklaag aan te brengen zijn alle bomen en struiken op de voormalige stort gekapt, in totaal zo’n vijf hectare bos. Bij de nieuwe inrichting mochten geen bomen worden herplant. Ter compensatie zal deze herplant ergens anders moeten worden uitgevoerd. In 2022 is (een deel van) de boscompensatie gerealiseerd ten noordoosten van de kruising Rijsdijk/Rhoonse Baan.

In 2019 is door de gemeente Albrandswaard het bestemmingsplan Grienden herzien. In principe zijn alle bestemmingen hetzelfde gebleven op de bestemming van het voormalige en te saneren stort na. De bestemming bleek plotseling te zijn veranderd van natuur in groen. Wij als Carnisse Grienden hebben hiertegen een zienswijze ingediend, omdat deze aanpassing zal betekenen dat in de toekomst er geen bomen meer terug kunnen komen op de gesaneerde stort. Uiteindelijk hebben we ingesproken tijdens de raadscaroussel en later ook nog tijdens de raadsvergadering om het voorstel te wijzigen. De raad heeft die avond een voorstel aangenomen om in overleg met betrokken partijen en omwonenden een aanvaardbaar voorstel uit te werken.

Het saneringsproject heeft niet voorzien in de herinrichting van de stort. Vanwege de te verwachten onderhoudskosten is door het NRIJ besloten alleen gras terug te brengen. Hiertegen zijn door verschillende organisaties bezwaren gemaakt en uiteindelijk heeft dat geresulteerd in een raadsbesluit om te onderzoeken hoe een natuurvriendelijke invulling aan het gebied kan worden gegeven. Door Vereniging de Carnisse Grienden werd hiervoor een ontwerp opgesteld en uiteindelijk in een werkgroep verder uitgewerkt en aangeboden aan de politiek. In het voorjaar van 2023 is de herinrichting afgerond.

Kader:* uit het Inrichtingsplan Rhoonse Stort en Zegenpolder van februari 2016: ”De locatie betreft een stortlichaam, dat is aangebracht tegen het zuidelijk talud van de dijk. Uit diverse bodemonderzoeken blijkt dat in het stortlichaam een sterke verontreiniging met zware metalen, minerale olie, Vluchtige Aromatische Koolwaterstoffen (VAK) en fenolen is aangetoond in de grond. Op de stort is een afdeklaag aangebracht met een gemiddelde dikte van 0,35 m. Plaatselijk is de

afdeklaag dunner (< 0,25m). In de afdeklaag zijn plaatselijk sterke verontreinigingen met zware metalen en Polycyclische Aromatische Koolwaterstoffen (PAK) aangetoond. Het grondwater in de stort is sterk verontreinigd met vluchtige aromatische koolwaterstoffen (kortweg VAK, het betreft met name benzeen) en fenol(index). Daarnaast zijn onder andere aan benzoëzuur verwante stoffen en bifenyl aangetoond. De verontreiniging in het grondwater is aangetoond op een diepte van circa 2,8 tot 4,5 m-mv. Uit de toetsing van de onderzoeksgegevens aan de Circulaire bodemsanering 2013 volgt dat sprake is van een geval van ernstige bodemverontreiniging met zware metalen, minerale olie, VAK en fenolen in de grond en/of het grondwater.”